కటాక్షశతకం (4)
మోహాంధకారనివహం వినిహంతుమీడే
మూకాత్మనామపి మహాకవితావదాన్యాన్ |
శ్రీకాంచిదేశశిశిరీకృతిజాగరూకాన్
ఏకామ్రనాథతరుణీకరుణావలోకాన్ || 1 ||
మాతర్జయంతి మమతాగ్రహమోక్షణాని
మాహేంద్రనీలరుచిశిక్షణదక్షిణాని |
కామాక్షి కల్పితజగత్త్రయరక్షణాని
త్వద్వీక్షణాని వరదానవిచక్షణాని || 2 ||
ఆనంగతంత్రవిధిదర్శితకౌశలానామ్
ఆనందమందపరిఘూర్ణితమంథరాణామ్ |
తారల్యమంబ తవ తాడితకర్ణసీమ్నాం
కామాక్షి ఖేలతి కటాక్షనిరీక్షణానామ్ || 3 ||
కల్లోలితేన కరుణారసవేల్లితేన
కల్మాషితేన కమనీయమృదుస్మితేన |
మామంచితేన తవ కించన కుంచితేన
కామాక్షి తేన శిశిరీకురు వీక్షితేన || 4 ||
సాహాయ్యకం గతవతీ ముహురర్జునస్య
మందస్మితస్య పరితోషితభీమచేతాః |
కామాక్షి పాండవచమూరివ తావకీనా
కర్ణాంతికం చలతి హంత కటాక్షలక్ష్మీః || 5 ||
అస్తం క్షణాన్నయతు మే పరితాపసూర్యమ్
ఆనందచంద్రమసమానయతాం ప్రకాశమ్ |
కాలాంధకారసుషుమాం కలయందిగంతే
కామాక్షి కోమలకటాక్షనిశాగమస్తే || 6 ||
తాటాంకమౌక్తికరుచాంకురదంతకాంతిః
కారుణ్యహస్తిపశిఖామణినాధిరూఢః |
ఉన్మూలయత్వశుభపాదపమస్మదీయం
కామాక్షి తావకకటాక్షమతంగజేంద్రః || 7 ||
ఛాయాభరేణ జగతాం పరితాపహారీ
తాటంకరత్నమణితల్లజపల్లవశ్రీః |
కారుణ్యనామ వికిరన్మకరందజాలం
కామాక్షి రాజతి కటాక్షసురద్రుమస్తే || 8 ||
సూర్యాశ్రయప్రణయినీ మణికుండలాంశు-
లౌహిత్యకోకనదకాననమాననీయా |
యాంతీ తవ స్మరహరాననకాంతిసింధుం
కామాక్షి రాజతి కటాక్షకలిందకన్యా || 9 ||
ప్రాప్నోతి యం సుకృతినం తవ పక్షపాతాత్
కామాక్షి వీక్షణవిలాసకలాపురంధ్రీ |
సద్యస్తమేవ కిల ముక్తివధూర్వృణీతే
తస్మాన్నితాంతమనయోరిదమైకమత్యమ్ || 10 ||
యాంతీ సదైవ మరుతామనుకూలభావం
భ్రూవల్లిశక్రధనురుల్లసితా రసార్ద్రా |
కామాక్షి కౌతుకతరంగితనీలకంఠా
కాదంబినీవ తవ భాతి కటాక్షమాలా || 11 ||
గంగాంభసి స్మితమయే తపనాత్మజేవ
గంగాధరోరసి నవోత్పలమాలికేవ |
వక్త్రప్రభాసరసి శైవలమండలీవ
కామాక్షి రాజతి కటాక్షరుచిచ్ఛటా తే || 12 ||
సంస్కారతః కిమపి కందలితాన్ రసజ్ఞ-
కేదారసీమ్ని సుధియాముపభోగయోగ్యాన్ |
కళ్యాణసూక్తిలహరీకలమాంకురాన్నః
కామాక్షి పక్ష్మలయతు త్వదపాంగమేఘః || 13 ||
చాంచల్యమేవ నియతం కలయన్ప్రకృత్యా
మాలిన్యభూః శ్రుతిపథాక్రమజాగరూకః |
కైవల్యమేవ కిముకల్పయతే నతానాం
కామాక్షి చిత్రమపి తే కరుణాకటాక్షః || 14 ||
సంజీవనే జనని చూతశిలీముఖస్య
సంమోహనే శశికిశోరకశేఖరస్య |
సంస్తంభనే చ మమతాగ్రహచేష్టితస్య
కామాక్షి వీక్షణకలా పరమౌషధం తే || 15 ||
నీలోఽపి రాగమధికం జనయన్పురారేః
లోలోఽపి భక్తిమధికాం దృఢయన్నరాణామ్ |
వక్రోఽపి దేవి నమతాం సమతాం వితన్వన్
కామాక్షి నృత్యతు మయి త్వదపాంగపాతః || 16 ||
కామద్రుహో హృదయయంత్రణజాగరూకా
కామాక్షి చంచలదృగంచలమేఖలా తే |
ఆశ్చర్యమంబ భజతాం ఝటితి స్వకీయ-
సంపర్క ఏవ విధునోతి సమస్తబంధాన్ || 17 ||
కుంఠీకరోతు విపదం మమ కుంచితభ్రూ-
చాపాంచితః శ్రితవిదేహభవానురాగః |
రక్షోపకారమనిశం జనయన్జగత్యాం
కామాక్షి రామ ఇవ తే కరుణాకటాక్షః || 18 ||
శ్రీకామకోటి శివలోచనశోషితస్య
శృంగారబీజవిభవస్య పునఃప్రరోహే |
ప్రేమాంభసార్ద్రమచిరాత్ప్రచురేణ శంకే
కేదారమంబ తవ కేవలదృష్టిపాతమ్ || 19 ||
మాహాత్మ్యశేవధిరసౌ తవ దుర్విలంఘ్య-
సంసారవింధ్యగిరికుంఠనకేలిచుంచుః |
ధైర్యాంబుధిం పశుపతేశ్చులకీకరోతి
కామాక్షి వీక్షణవిజృంభణకుంభజన్మా || 20 ||
పీయూషవర్షశిశిరా స్ఫుటదుత్పలశ్రీ-
మైత్రీ నిసర్గమధురా కృతతారకాప్తిః |
కామాక్షి సంశ్రితవతీ వపురష్టమూర్తేః
జ్యోత్స్నాయతే భగవతి త్వదపాంగమాలా || 21 ||
అంబ స్మరప్రతిభటస్య వపుర్మనోజ్ఞమ్
అంభోజకాననమివాంచితకంటకాభమ్ |
భృంగీవ చుంబతి సదైవ సపక్షపాతా
కామాక్షి కోమలరుచిస్త్వదపాంగమాలా || 22 ||
కేశప్రభాపటలనీలవితానజాలే
కామాక్షి కుండలమణిచ్ఛవిదీపశోభే |
శంకే కటాక్షరుచిరంగతలే కృపాఖ్యా
శైలూషికా నటతి శంకరవల్లభే తే || 23 ||
అత్యంతశీతలమతంద్రయతు క్షణార్ధమ్
అస్తోకవిభ్రమమనంగవిలాసకందమ్ |
అల్పస్మితాదృతమపారకృపాప్రవాహమ్
అక్షిప్రరోహమచిరాన్మయి కామకోటి || 24 ||
మందాక్షరాగతరలీకృతిపారతంత్ర్యాత్
కామాక్షి మంథరతరాం త్వదపాంగడోలామ్ |
ఆరుహ్య మందమతికౌతుకశాలి చక్షుః
ఆనందమేతి ముహురర్ధశశాంకమౌళేః || 25 ||
త్రైయంబకం త్రిపురసుందరి హర్మ్యభూమి-
రంగం విహారసరసీ కరుణాప్రవాహః |
దాసాశ్చ వాసవముఖాః పరిపాలనీయం
కామాక్షి విశ్వమపి వీక్షణభూభృతస్తే || 26 ||
వాగీశ్వరీ సహచరీ నియమేన లక్ష్మీః
భ్రూవల్లరీవశకరీ భువనాని గేహమ్ |
రూపం త్రిలోకనయనామృతమంబ తేషాం
కామాక్షి యేషు తవ వీక్షణపారతంత్రీ || 27 ||
మాహేశ్వరం ఝటితి మానసమీనమంబ
కామాక్షి ధైర్యజలధౌ నితరాం నిమగ్నమ్ |
జాలేన శృంఖలయతి త్వదపాంగనామ్నా
విస్తారితేన విషమాయుధదాశకోఽసౌ || 28 ||
ఉన్మథ్య బోధకమలాకారమంబ జాడ్య-
స్తంబేరమం మమ మనోవిపినే భ్రమంతమ్ |
కుంఠీకురుష్వ తరసా కుటిలాగ్రసీమ్నా
కామాక్షి తావకకటాక్షమహాంకుశేన || 29 ||
ఉద్వేల్లితస్తబకితైర్లలితైర్విలాసైః
ఉత్థాయ దేవి తవ గాఢకటాక్షకుంజాత్ |
దూరం పలాయయతు మోహమృగీకులం మే
కామాక్షి సత్వరమనుగ్రహకేసరీంద్రః || 30 ||
స్నేహాదృతాం విదలితోత్పలకాంతిచోరాం
జేతారమేవ జగదీశ్వరి జేతుకామః |
మానోద్ధతో మకరకేతురసౌ ధునీతే
కామాక్షి తావకకటాక్షకృపాణవల్లీమ్ || 31 ||
శ్రౌతీం వ్రజన్నపి సదా సరణిం మునీనాం
కామాక్షి సంతతమపి స్మృతిమార్గగామీ |
కౌటిల్యమంబ కథమస్థిరతాం చ ధత్తే
చౌర్యం చ పంకజరుచాం త్వదపాంగపాతః || 32 ||
నిత్యం శ్రుతేః పరిచితౌ యతమానమేవ
నీలోత్పలం నిజసమీపనివాసలోలమ్ |
ప్రీత్యైవ పాఠయతి వీక్షణదేశికేంద్రః
కామాక్షి కింతు తవ కాలిమసంప్రదాయమ్ || 33 ||
భ్రాంత్వా ముహుః స్తబకితస్మితఫేనరాశౌ
కామాక్షి వక్త్రరుచిసంచయవారిరాశౌ |
ఆనందతి త్రిపురమర్దననేత్రలక్ష్మీః
ఆలంబ్య దేవి తవ మందమపాంగసేతుమ్ || 34 ||
శ్యామా తవ త్రిపురసుందరి లోచనశ్రీః
కామాక్షి కందళితమేదురతారకాంతిః |
జ్యోత్స్నావతీ స్మితరుచాపి కథం తనోతి
స్పర్ధామహో కువలయైశ్చ తథా చకోరైః || 35 ||
కాలాంజనం చ తవ దేవి నిరీక్షణం చ
కామాక్షి సామ్యసరణిం సముపైతి కాంత్యా |
నిశ్శేషనేత్రసులభం జగతీషు పూర్వ-
మన్యత్త్రినేత్రసులభం తుహినాద్రికన్యే || 36 ||
ధూమాంకురో మకరకేతనపావకస్య
కామాక్షి నేత్రరుచినీలిమచాతురీ తే |
అత్యంతమద్భుతమిదం నయనత్రయస్య
హర్షోదయం జనయతే హరుణాంకమౌళేః || 37 ||
ఆరంభలేశసమయే తవ వీక్షణస్స
కామాక్షి మూకమపి వీక్షణమాత్రనమ్రమ్ |
సర్వజ్ఞతా సకలలోకసమక్షమేవ
కీర్తిస్వయంవరణమాల్యవతీ వృణీతే || 38 ||
కాలాంబువాహ ఇవ తే పరితాపహారీ
కామాక్షి పుష్కరమధః కురుతే కటాక్షః |
పూర్వః పరం క్షణరుచా సముపైతి మైత్రీ-
మన్యస్తు సంతతరుచిం ప్రకటీకరోతి || 39 ||
సూక్ష్మేఽపి దుర్గమతరేఽపి గురుప్రసాద-
సాహాయ్యకేన విచరన్నపవర్గమార్గే |
సంసారపంకనిచయే న పతత్యముం తే
కామాక్షి గాఢమవలంబ్య కటాక్షయష్టిమ్ || 40 ||
కామాక్షి సంతతమసౌ హరినీలరత్న
స్తంభే కటాక్షరుచిపుంజమయే భవత్యాః |
బద్ధోఽపి భక్తినిగళైర్మమ చిత్తహస్తీ
స్తంభం చ బంధమపి ముంచతి హంత చిత్రమ్ || 41 ||
కామాక్షి కార్ష్ణ్యమపి సంతతమంజనం చ
బిభ్రన్నిసర్గతరలోఽపి భవత్కటాక్షః |
వైమల్యమన్వహమనంజనతా చ భూయః
స్థైర్యం చ భక్తహృదయాయ కథం దదాతి || 42 ||
మందస్మితస్తబకితం మణికుండలాంశు-
స్తోమప్రవాలరుచిరం శిశిరీకృతాశమ్ |
కామాక్షి రాజతి కటాక్షరుచేః కదంబమ్
ఉద్యానమంబ కరుణాహరిణేక్షణాయాః || 43 ||
కామాక్షి తావకకటాక్షమహేంద్రనీల-
సింహాసనం శ్రితవతో మకరధ్వజస్య |
సామ్రాజ్యమంగళవిధౌ మణికుండలశ్రీః
నీరాజనోత్సవతరంగితదీపమాలా || 44 ||
మాతః క్షణం స్నపయ మాం తవ వీక్షితేన
మందాక్షితేన సుజనైరపరోక్షితేన |
కామాక్షి కర్మతిమిరోత్కరభాస్కరేణ
శ్రేయస్కరేణ మధుపద్యుతితస్కరేణ || 45 ||
ప్రేమాపగాపయసి మజ్జనమారచయ్య
యుక్తః స్మితాంశుకృతభస్మవిలేపనేన |
కామాక్షి కుండలమణిద్యుతిభిర్జటాలః
శ్రీకంఠమేవ భజతే తవ దృష్టిపాతః || 46 ||
కైవల్యదాయ కరుణారసకింకరాయ
కామాక్షి కందలితవిభ్రమశంకరాయ |
ఆలోకనాయ తవ భక్తశివంకరాయ
మాతర్నమోఽస్తు పరతంత్రితశంకరాయ || 47 ||
సామ్రాజ్యమంగళవిధౌ మకరధ్వజస్య
లోలాలకాలికృతతోరణమాల్యశోభే |
కామేశ్వరి ప్రచలదుత్పలవైజయంతీ-
చాతుర్యమేతి తవ చంచలదృష్టిపాతః || 48 ||
మార్గేణ మంజుకచకాంతితమోవృతేన
మందాయమానగమనా మదనాతురాసౌ |
కామాక్షి దృష్టిరయతే తవ శంకరాయ
సంకేతభూమిమచిరాదభిసారికేవ || 49 ||
వ్రీడానువృత్తిరమణీకృతసాహచర్యా
శైవాలితాం గలరుచా శశిశేఖరస్య |
కామాక్షి కాంతిసరసీం త్వదపాంగలక్ష్మీః
మందం సమాశ్రయతి మజ్జనఖేలనాయ || 50 ||
కాషాయమంశుకమివ ప్రకటం దధానో
మాణిక్యకుండలరుచిం మమతావిరోధీ |
శ్రుత్యంతసీమని రతః సుతరాం చకాస్తి
కామాక్షి తావకకటాక్షయతీశ్వరోఽసౌ || 51 ||
పాషాణ ఏవ హరినీలమణిర్దినేషు
ప్రమ్లానతాం కువలయం ప్రకటీకరోతి |
నౌమిత్తికో జలదమేచకిమా తతస్తే
కామాక్షి శూన్యముపమానమపాంగలక్ష్మ్యాః || 52 ||
శృంగారవిభ్రమవతీ సుతరాం సలజ్జా
నాసాగ్రమౌక్తికరుచా కృతమందహాసా |
శ్యామా కటాక్షసుషమా తవ యుక్తమేతత్
కామాక్షి చుంబతి దిగంబరవక్త్రబింబమ్ || 53 ||
నీలోత్పలేన మధుపేన చ దృష్టిపాతః
కామాక్షి తుల్య ఇతి తే కథమామనంతి |
శైత్యేన నిందతియదన్వహమిందుపాదాన్
పాథోరుహేణ యదసౌ కలహాయతే చ || 54 ||
ఓష్ఠప్రభాపటలవిద్రుమముద్రితే తే
భ్రూవల్లివీచిసుభగే ముఖకాంతిసింధౌ |
కామాక్షి వారిభరపూరణలంబమాన-
కాలాంబువాహసరణిం లభతే కటాక్షః || 55 ||
మందస్మితైర్ధవళితా మణికుండలాంశు-
సంపర్కలోహితరుచిస్త్వదపాంగధారా |
కామాక్షి మల్లికుసుమైర్నవపల్లవైశ్చ
నీలోత్పలైశ్చ రచితేవ విభాతి మాలా || 56 ||
కామాక్షి శీతలకృపారసనిర్ఝరాంభః-
సంపర్కపక్ష్మలరుచిస్త్వదపాంగమాలా |
గోభిః సదా పురరిపోరభిలష్యమాణా
దూర్వాకదంబకవిడంబనమాతనోతి || 57 ||
హృత్పంకజం మమ వికాసయతు ప్రముష్ణ-
న్నుల్లాసముత్పలరుచేస్తమసాం నిరోద్ధా |
దోషానుషంగజడతాం జగతాం ధునానః
కామాక్షి వీక్షణవిలాసదినోదయస్తే || 58 ||
చక్షుర్విమోహయతి చంద్రవిభూషణస్య
కామాక్షి తావకకటాక్షతమఃప్రరోహః |
ప్రత్యఙ్ముఖం తు నయనం స్తిమితం మునీనాం
ప్రాకాశ్యమేవ నయతీతి పరం విచిత్రమ్ || 59 ||
కామాక్షి వీక్షణరుచా యుధి నిర్జితం తే
నీలోత్పలం నిరవశేషగతాభిమానమ్ |
ఆగత్య తత్పరిసరం శ్రవణావతంస-
వ్యాజేన నూనమభయార్థనమాతనోతి || 60 ||
ఆశ్చర్యమంబ మదనాభ్యుదయావలంబః
కామాక్షి చంచలనిరీక్షణవిభ్రమస్తే |
ధైర్యం విధూయ తనుతే హృది రాగబంధం
శంభోస్తదేవ విపరీతతయా మునీనామ్ || 61 ||
జంతోః సకృత్ప్రణమతో జగదీడ్యతాం చ
తేజాస్వితాం చ నిశితాం చ మతిం సభాయామ్ |
కామాక్షి మాక్షికఝరీమివ వైఖరీం చ
లక్ష్మీం చ పక్ష్మలయతి క్షణవీక్షణం తే || 62 ||
కాదంబినీ కిమయతే న జలానుషంగం
భృంగావలీ కిమురరీకురుతే న పద్మమ్ |
కిం వా కలిందతనయా సహతే న భంగం
కామాక్షి నిశ్చయపదం న తవాక్షిలక్ష్మీః || 63 ||
కాకోలపావకతృణీకరణేఽపి దక్షః
కామాక్షి బాలకసుధాకరశేఖరస్య |
అత్యంతశీతలతమోఽప్యనుపారతం తే
చిత్తం విమోహయతి చిత్రమయం కటాక్షః || 64 ||
కార్పణ్యపూరపరివర్ధితమంబ మోహ-
కందోద్గతం భవమయం విషపాదపం మే |
తుంగం ఛినత్తు తుహినాద్రిసుతే భవత్యాః
కాంచీపురేశ్వరి కటాక్షకుఠారధారా || 65 ||
కామాక్షి ఘోరభవరోగచికిత్సనార్థ-
మభ్యర్థ్య దేశికకటాక్షభిషక్ప్రసాదాత్ |
తత్రాపి దేవి లభతే సుకృతీ కదాచి-
దన్యస్య దుర్లభమపాంగమహౌషధం తే || 66 ||
కామాక్షి దేశికకృపాంకురమాశ్రయంతో
నానాతపోనియమనాశితపాశబంధాః |
వాసాలయం తవ కటాక్షమముం మహాంతో
లబ్ధ్వా సుఖం సమధియో విచరంతి లోకే || 67 ||
సాకూతసంలపితసంభృతముగ్ధహాసం
వ్రీడానురాగసహచారి విలోకనం తే |
కామాక్షి కామపరిపంథిని మారవీర-
సామ్రాజ్యవిభ్రమదశాం సఫలీకరోతి || 68 ||
కామాక్షి విభ్రమబలైకనిధిర్విధాయ
భ్రూవల్లిచాపకుటిలీకృతిమేవ చిత్రమ్ |
స్వాధీనతాం తవ నినాయ శశాంకమౌళే-
రంగార్ధరాజ్యసుఖలాభమపాంగవీరః || 69 ||
కామాంకురైకనిలయస్తవ దృష్టిపాతః
కామాక్షి భక్తమనసాం ప్రదదాతు కామాన్ |
రాగాన్వితః స్వయమపి ప్రకటీకరోతి
వైరాగ్యమేవ కథమేష మహామునీనామ్ || 70 ||
కాలాంబువాహనివహైః కలహాయతే తే
కామాక్షి కాలిమమదేన సదా కటాక్షః |
చిత్రం తథాపి నితరామముమేవ దృష్ట్వా
సోత్కంఠ ఏవ రమతే కిల నీలకంఠః || 71 ||
కామాక్షి మన్మథరిపుం ప్రతి మారతాప-
మోహాంధకారజలదాగమనేన నృత్యన్ |
దుష్కర్మకంచుకికులం కబలీకరోతు
వ్యామిశ్రమేచకరుచిస్త్వదపాంగకేకీ || 72 ||
కామాక్షి మన్మథరిపోరవలోకనేషు
కాంతం పయోజమివ తావకమక్షిపాతమ్ |
ప్రేమాగమో దివసవద్వికచీకరోతి
లజ్జాభరో రజనివన్ముకుళీకరోతి || 73 ||
మూకో విరించతి పరం పురుషః కురూపః
కందర్పతి త్రిదశరాజతి కింపచానః |
కామాక్షి కేవలముపక్రమకాల ఏవ
లీలాతరంగితకటాక్షరుచః క్షణం తే || 74 ||
నీలాలకా మధుకరంతి మనోజ్ఞనాసా-
ముక్తారుచః ప్రకటకందబిసాంకురంతి |
కారుణ్యమంబ మకరందతి కామకోటి
మన్యే తతః కమలమేవ విలోచనం తే || 75 ||
ఆకాంక్ష్యమాణఫలదానవిచక్షణాయాః |
కామాక్షి తావకకటాక్షకకామధేనోః |
సంపర్క ఏవ కథమంబ విముక్తపాశ-
బంధాః స్ఫుటం తనుభృతః పశుతాం త్యజంతి || 76 ||
సంసారఘర్మపరితాపజుషాం నరాణాం
కామాక్షి శీతలతరాణి తవేక్షితాని |
చంద్రాతపంతి ఘనచందనకర్దమంతి
ముక్తాగుణంతి హిమవారినిషేచనంతి || 77 ||
ప్రేమాంబురాశిసతతస్నపితాని చిత్రం
కామాక్షి తావకకటాక్షనిరీక్షణాని |
సంధుక్షయంతి ముహురింధనరాశిరీత్యా
మారద్రుహో మనసి మన్మథచిత్రభానుమ్ || 78 ||
కాలాంజనప్రతిభటం కమనీయకాంత్యా
కందర్పతంత్రకలయా కలితానుభావమ్ |
కాంచీవిహారరసికే కలుషార్తిచోరం
కల్లోలయస్వ మయి తే కరుణాకటాక్షమ్ || 79 ||
క్రాంతేన మన్మథమదేన విమోహ్యమాన-
స్వాంతేన చూతతరుమూలగతస్య పుంసః |
కాంతేన కించిదవలోకయ లోచనస్య
ప్రాంతేన మాం జనని కాంచిపురీవిభూషే || 80 ||
కామాక్షి కేఽపి సుజనాస్త్వదపాంగసంగే
కంఠేన కందలితకాలిమసంప్రదాయాః |
ఉత్తంసకల్పితచకోరకుటుంబపోషా
నక్తందివప్రసవభూనయనా భవంతి || 81 ||
నీలోత్పలప్రసవకాంతినిదర్శనేన
కారుణ్యవిభ్రమజుషా తవ వీక్షణేన |
కామాక్షి కర్మజలధేః కలశీసుతేన
పాశత్రయాద్వయమమీ పరిమోచనీయాః || 82 ||
అత్యంతచంచలమకృత్రిమమంజనం కిం
ఝంకారభంగిరహితా కిము భృంగమాలా |
ధూమాంకురః కిము హుతాశనసంగహీనః
కామాక్షి నేత్రరుచినీలిమకందలీ తే || 83 ||
కామాక్షి నిత్యమయమంజలిరస్తు ముక్తి-
బీజాయ విభ్రమమదోదయఘూర్ణితాయ |
కందర్పదర్పపునరుద్భవసిద్ధిదాయ
కళ్యాణదాయ తవ దేవి దృగంచలాయ || 84 ||
దర్పాంకురో మకరకేతనవిభ్రమాణాం
నిందాంకురో విదళితోత్పలచాతురీణామ్ |
దీపాంకురో భవతమిస్రకదంబకానాం
కామాక్షి పాలయతు మాం త్వదపాంగపాతః || 85 ||
కైవల్యదివ్యమణిరోహణపర్వతేభ్యః
కారుణ్యనిర్ఝరపయఃకృతమంజనేభ్యః |
కామాక్షి కింకరితశంకరమానసేభ్య-
స్తేభ్యో నమోఽస్తు తవ వీక్షణవిభ్రమేభ్యః || 86 ||
అల్పీయ ఏవ నవముత్పలమంబ హీనా
మీనస్య వా సరణిరంబురుహాం చ కిం వా |
దూరే మృగీదృగసమంజసమంజనం చ
కామాక్షి వీక్షణరుచౌ తవ తర్కయామః || 87 ||
మిశ్రీభవద్గరళపంకిలశంకరోర-
స్సీమాంగణే కిమపి రింఖణమాదధానః |
హేలావధూతలలితశ్రవణోత్పలోఽసౌ
కామాక్షి బాల ఇవ రాజతి తే కటాక్షః || 88 ||
ప్రౌఢికరోతి విదుషాం నవసూక్తిధాటీ-
చూతాటవీషు బుధకోకిలలాల్యమానమ్ |
మాధ్వీరసం పరిమళం చ నిరర్గళం తే
కామాక్షి వీక్షణవిలాసవసంతలక్ష్మీః || 89 ||
కూలంకషం వితనుతే కరుణాంబువర్షీ
సారస్వతం సుకృతినః సులభం ప్రవాహమ్ |
తుచ్ఛీకరోతి యమునాంబుతరంగభంగీం
కామాక్షి కిం తవ కటాక్షమహాంబువాహః || 90 ||
జాగర్తి దేవి కరుణాశుకసుందరీ తే
తాటంకరత్నరుచిదాడిమఖండశోణే |
కామాక్షి నిర్భరకటాక్షమరీచిపుంజ-
మాహేంద్రనీలమణిపంజరమధ్యభాగే || 91 ||
కామాక్షి సత్కువలయస్య సగోత్రభావా-
దాక్రామతి శ్రుతిమసౌ తవ దృష్టిపాతః |
కించ స్ఫుటం కుటిలతాం ప్రకటీకరోతి
భ్రూవల్లరీపరిచితస్య ఫలం కిమేతత్ || 92 ||
ఏషా తవాక్షిసుషమా విషమాయుధస్య
నారాచవర్షలహరీ నగరాజకన్యే |
శంకే కరోతి శతధా హృది ధైర్యముద్రాం
శ్రీకామకోటి యదసౌ శిశిరాంశుమౌళేః || 93 ||
బాణేన పుష్పధనుషః పరికల్ప్యమాన-
త్రాణేన భక్తమనసాం కరుణాకరేణ |
కోణేన కోమలదృశస్తవ కామకోటి
శోణేన శోషయ శివే మమ శోకసింధుమ్ || 94 ||
మారద్రుహా ముకుటసీమని లాల్యమానే
మందాకినీపయసి తే కుటిలం చరిష్ణుః |
కామాక్షి కోపరభసాద్వలమానమీన-
సందేహమంకురయతి క్షణమక్షిపాతః || 95 ||
కామాక్షి సంవలితమౌక్తికకుండలాంశు-
చంచత్సితశ్రవణచామరచాతురీకః |
స్తంభే నిరంతరమపాంగమయే భవత్యా
బద్ధశ్చకాస్తి మకరధ్వజమత్తహస్తీ || 96 ||
యావత్కటాక్షరజనీసమయాగమస్తే
కామాక్షి తావదచిరాన్నమతాం నరాణామ్ |
ఆవిర్భవత్యమృతదీధితిబింబమంబ
సంవిన్మయం హృదయపూర్వగిరీంద్రశృంగే || 97 ||
కామాక్షి కల్పవిటపీవ భవత్కటాక్షో
దిత్సుః సమస్తవిభవం నమతాం నరాణామ్ |
భృంగస్య నీలనళినస్య చ కాంతిసంప-
త్సర్వస్వమేవ హరతీతి పరం విచిత్రమ్ || 98 ||
అత్యంతశీతలమనర్గలకర్మపాక-
కాకోలహారి సులభం సుమనోభిరేతత్ |
పీయూషమేవ తవ వీక్షణమంబ కింతు
కామాక్షి నీలమిదమిత్యయమేవ భేదః || 99 ||
అజ్ఞాతభక్తిరసమప్రసరద్వివేక-
మత్యంతగర్వమనధీతసమస్తశాస్త్రమ్ |
అప్రాప్తసత్యమసమీపగతం చ ముక్తేః
కామాక్షి మామవతు తే కరుణాకటాక్షః || 100 ||
పాతేన లోచనరుచేస్తవ కామకోటి
పోతేన పాతకపయోధిభయాతురాణామ్ |
పూతేన తేన నవకాంచనకుండలాంశు-
వీతేన శీతలయ భూధరకన్యకే మామ్ || 101 ||
[download id=”400013″]